2019-03-13
Nie wszyscy specjaliści z dziedziny żywienia i zdrowia zalecają swoim pacjentom spożywanie soku owocowego m.in. ze względu na obawy dotyczące jego indeksu glikemicznego (IG). A co na ten temat mówią wyniki badań?

Sok owocowy = niski indeks glikemiczny

Przegląd 18 randomizowanych badań klinicznych opublikowany w 2017 r. w Journal of Nutritional Science^[1] wykazał, że spożywanie soku owocowego ma neutralny wpływ na kontrolę glikemii. Wynika to z obecności fruktozy, która jest cukrem naturalnie występującym w owocach i sokach z nich powstałych. Podczas wchłaniana w jelitach pokarmów i napojów zawierających fruktozę ich wpływ na poziom glukozy we krwi jest minimalny, w przeciwieństwie do produktów bogatych w glukozę. Właśnie dlatego żywność zawierająca fruktozę w tym 100% soki owocowe mają niski lub średni indeks glikemiczny i  z reguły powodują stosunkowo niską odpowiedź glikemiczną, pomimo panującego powszechnie przekonania i doniesień medialnych mówiących o znacznym wzroście poziomu glukozy we krwi, co również zobrazowane jest na poniższym wykresie na którym widać, że odpowiedź glikemiczna po spożyciu soku jest niemalże identyczna jak po spożyciu pieczywa pełnoziarnistego powszechnie uznanego za korzystny dla zdrowia produkt[2] – mówi dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska dietetyk, Adiunkt w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia UJ Collegium Medicum.

100% soki owocowe, które charakteryzują się niskim IG (np. sok pomarańczowy) oraz wysoką zawartością składników bioaktywnych, takich jak flawanony, które wykazują działanie obniżające poziom lipidów i poprawiające wrażliwość na insulinę, a ponadto obniżają ciśnienie i mają działanie przeciwzapalne[3], porcja 100% soku owocowego powinna stanowić element codziennej, zbilansowanej diety bez obaw o nadmierny wzrost poziomu cukru we krwi.

Sok pomarańczowy w badaniach klinicznych

Mylnie zakłada się, że sok owocowy może mieć negatywny wpływ na zdrowie ze względu na zawartość cukrów i małej ilości błonnika, w porównywaniu do nieprzetworzonego owocu. Przegląd ostatnich badań wskazuje jednak, że wiele powszechnych przekonań dotyczących negatywnych skutków wynikających ze spożywania soku owocowego nie jest naukowo uzasadnionych. 100% sok owocowy – a w szczególności sok pomarańczowy – wykazywał następujące efekty w badaniach klinicznych:

·         Brak niekorzystnego wpływu na poziom glukozy lub insuliny we krwi[4]

·         Brak statystycznie istotnego związku z ryzykiem wystąpienia cukrzycy typu 2[5]

·         Obniżony poziom cholesterolu ogółem i cholesterolu LDL oraz zwiększony poziom cholesterolu HDL[6]

·         Zwiększanie poziomów antyoksydantów w organizmie, źródło hesperydyny[7], polifenoli i witamin[8]^,[9]

·          Brak wyraźnego związku ze zwiększaniem masy ciała[10]^,[11]   Spożywanie znacznych ilości pokarmów o wysokim indeksie glikemicznym ma określone konsekwencje w kontekście ogólnego wpływu posiłku na poziom glikemii. Spożywanie posiłków o wysokim indeksie glikemicznym często w warunkach nadwagi i braku aktywności fizycznej będzie sprzyjać rozwojowi insulinooporności i cukrzycy typu 2. W jednym z przeglądów systematycznych potwierdzono, iż istotnym czynnikiem obniżającym ryzyko wystąpienia tych schorzeń jest dieta o niskim indeksie glikemicznym (tj. powodująca umiarkowany wzrost poziomu glukozy we krwi) – podsumowuje dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska.[12]

Przegląd informacji na temat kontrolowania poziomu glukozy, indeksu glikemicznego oraz cukrzycy typu 2. w kontekście soku owocowego stanowi załącznik do niniejszego materiału.

Nadesłał: KDreher