Mikrobiotą nazywamy populację około 100 bilionów mikroorganizmów żyjących wewnątrz i na powierzchni organizmu człowieka[1]. Odgrywa ona kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu wszystkich układów. Mikroorganizmy bytujące w jelitach wpływają bezpośrednio na procesy trawienia i wchłaniania składników odżywczych, syntezują witaminy i pomagają w utrzymywaniu zdrowej skóry oraz błon śluzowych. Co więcej, poprzez stymulację produkcji przeciwciał i regulację odpowiedzi immunologicznej na infekcje, wpływa ona również na ogólne funkcjonowanie całego układu odpornościowego. Jeśli dochodzi do zaburzenia jakościowego i ilościowego równowagi mikrobioty, mówimy wówczas o dysbiozie.

 

Dysbioza może być przyczyną licznych problemów zdrowotnych, m.in.: chorób układu pokarmowego, schorzeń autoimmunologicznych, nadwagi, otyłości, ale także zaburzeń metabolicznych, m.in.  insulinooporności, stanu przedcukrzycowego bądź cukrzycy. Ponieważ regulacja funkcjonowania mikrobioty jelitowej w dużej mierze zależy od jakości odżywienia organizmu, niezwykle istotne jest racjonalne dostarczanie wszelkich niezbędnych składników odżywczych w odpowiednio zbilansowanym jadłospisie – zauważa Hanna Stolińska, doktor nauk o zdrowiu, dietetyk kliniczny.

Mleko jest jednym z najlepszych źródeł dobrze przyswajalnego wapnia, który jest nie tylko budulcem kości i zębów, ale odgrywa także istotną rolę w procesie kurczliwości mięśni i prawidłowej pracy serca. Długotrwały niedobór tego pierwiastka jest jednym z czynników rozwoju krzywicy u dzieci oraz osteoporozy u dorosłych. Mleko, jako produkt o wysokiej gęstości odżywczej, zawiera liczne związki zwiększające wchłanianie spożywanego wapnia, tj.: witaminę D, fosfopeptydy kazeiny, wybrane aminokwasy czy laktozę. Ma to szczególne znaczenie w przypadku osób starszych, u których m. in. ze względu na gorsze wchłanianie wapnia z diety, zapotrzebowanie na ten składnik jest wyższe (1200 mg dziennie). Mleko dostarcza ponadto wielu witamin i minerałów, m.in. potasu, witaminy B12, witaminy A, magnezu, cynku i tiaminy – witaminy B1. Jest również doskonałym źródłem białka i zawiera setki kwasów tłuszczowych, w tym sprzężony kwas linolowy CLA i Omega-3, które niosą ze sobą wiele korzyści zdrowotnych, w tym zmniejszone ryzyko cukrzycy czy chorób serca. Jak podkreśla Hanna Stolińska, produkty mleczne warto wprowadzić na stałe do diety, szczególnie osób młodych, będących w okresie wzrostu.

 

Rekomendowane 2-3 porcje mleka i produktów mlecznych dziennie pokrywają do 80% zapotrzebowania na wapń. Jedna porcja to np. 1 szklanka (200 ml) chudego mleka, kefiru lub jogurtu naturalnego, 280-400 g sera twarogowego półtłustego lub 1 plaster (30 g) żółtego sera.

Chociaż problem dotyczy niewielkiego odsetka konsumentów (znakomita większość dobrze je toleruje), część osób zmaga się z nadwrażliwością pokarmową na mleko i przetwory mleczne. Wydawać by się mogło, że przyczyną takiej sytuacji jest nietolerancja laktozy. Istnieje jednak coraz więcej dowodów, które wskazują, że to beta-kazeina A1 odpowiada za powstawanie nietolerancji mleka. Podczas trawienia tej frakcji kazeiny w przewodzie pokarmowym człowieka dochodzi do uwalania się β-kazomorfiny-7. Kazomorfiny są cząstkami zbudowanymi z aminokwasów, mogą pokonywać barierę jelitową. W istotny sposób mogą wpływać np. na funkcjonowanie układu nerwowego, zachorowalność na cukrzycę, choroby serca, alergie czy atopowe zapalenia skóry. Objawy nietolerancji białka A1 mleka mogą być podobne do tych wynikających z nietolerancji laktozy, czyli głównie problemy układu pokarmowego, takie jak: bóle brzucha, wzdęcia, nudności, biegunka i/lub zaparcia.

 

Czy to oznacza, że ta część konsumentów zmuszona jest na stałe zrezygnować ze spożywania mleka i produktów mlecznych? Absolutnie nie! Z pomocą przychodzi genetyka i mleko A2A2.

Odpowiedzią na potrzeby osób z nietolerancją jest mleko z beta-kazeiną A2, zwane także mlekiem A2A2 lub mlekiem pierwotnym. Cechuje je wyższa przyswajalność: jest łatwiejsze do strawienia, przez co stanowi dobry wybór dla osób, które rezygnują z nabiału z ww. powodów zdrowotnych.

Mleko A2 ma taki sam smak, zapach oraz konsystencję, co mleko zawierające beta-kazeinę A1. Oba warianty mleka odróżnia jeden aminokwas: w beta-kazeinie A1 występuje histydyna, a w beta-kazeinie A2 – prolina. Zachowują się one jednak inaczej podczas trawienia. Beta-kazeina A2 nie ma właściwości cytomodulacyjnych i immunosupresyjnych, dzięki czemu nie wywołuje negatywnych dolegliwości żołądkowo-jelitowych. Oznacza to, że mogą je pić osoby zmagające się z nietolerancją na białko A1 mleka. Co więcej okazuje się, że mleko A2 może przyczyniać się do zapobiegania stanom zapalnym żołądkowo-jelitowym[3], a nawet częściowo przeciwdziałać starzeniu jelit[4]. Takie badanie przeprowadzili w 2020 roku naukowcy zrzeszeni w pięciu włoskich instytucjach naukowych. Jego celem było sprawdzenie, czy suplementacja diety mlekiem zawierającym różne profile beta-kazeiny może w różny sposób wpływać na zdrowie jelit. Badanie przeprowadzono na starzejącej się populacji myszy, u której dokonano oceny morfologii jelit, funkcji immunologicznej oraz składu mikroflory jelitowej. Wykazano, że mleko A2 szczególnie korzystnie wpływa na układ odpornościowy i morfologię błony śluzowej jelit. Dodatkowo dowiedziono, że spożywanie wariantu A2A2 mleka krowiego zwiększa jelitowy poziom krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych (SCFA) poprzez modulację mikrobioty jelitowej, co z kolei może mieć wpływ na poprawę morfologii kosmków jelitowych. Picie mleka z beta-kazeiną A2 sprzyja także wytwarzaniu drobnoustrojów kluczowych dla utrzymania homeostazy w jelitach. Powoduje m.in. namnażanie Bifidobacterium spp. w jelicie grubym, co przyczynia się do poprawy objawów dyskomfortu żołądkowo-jelitowego.

Przeprowadzone dotychczas badania kliniczne[5] wskazują liczne korzyści płynące z regularnego spożywania mleka z beta-kazeiną A2. Przy niezmienionych cechach organoleptycznych nie powoduje ono żadnych objawów chorobowych, a wręcz przeciwnie – działa korzystnie na jelita, a tym samym pomaga utrzymać w zdrowiu cały organizm człowieka.